ถ้าเรารู้จักเลือกใช้ความคิดเท่าที่จำเป็น
จะทำให้เกิดความรู้เพิ่มขึ้นมาอีก ๓ อย่าง
เรียกว่า รู้วัตถุ รู้ปรมัตถ์ และรู้อาการ
ตามหลักของหลวงพ่อเทียน
รู้วัตถุ หมายถึง รู้ว่าสิ่งทั้งหลายในจักรวาลเป็นวัตถุทั้งสิ้น
เรียกว่าสมมุติบัญญัติ ซึ่งแบ่งออกเป็น๓อย่าง
๑. ส่วนที่เป็นรูปที่เข้าไปเกิดในใจ เรียกว่า นามรูป เช่นความรู้สึกนึกคิด คือวัตถุอารมณ์
๒. ส่วนที่เป็นความรู้ เป็นญาณ ปัญญา และความรู้ที่เป็นวิปัสสนาญาณ คือวัตถุปรมัตถ์
๓. ส่วนที่เป็นการรับรู้ของกายและจิต ลักษณะของกายที่มีความรู้สึกตัวและจิตที่มีการรับรู้ได้อย่างปกติ คืออาการ
เมื่อย่อความความรู้ทั้งหมดของจักรวาล เป็น ๓ อย่างคือ วัถตุ ปรมัตถ์ อาการ จะได้ดังนี้
วัตถุ ได้เเก่ สิ่งทั้งปวงในจักรวาล ตั้งเเต่รูปในใจไปจนถึงรูปของกายที่หยาบที่สุด
ปรมัตถ์ ได้เเก่ ตัวรู้ที่สามารถเเยกเเยะ ส่วนไหนเป็นวิชชา ส่วนไหนเป็นอวิชชา ส่วนไหนเป็นปัญญาญาณ ส่วนไหนเป็นสัญชาตญาณ ส่วนไหนเป็นความคิด ส่วนไหนเป็นความไม่คิด ตัวปรมัตถ์เป็นตัวปัญญาที่เข้าไปแยกแยะ ถือเป็นโลกุตตรปัญญา
อาการ ได้เเก่ ลักษณะการทำงานร่วมกันของกายและใจ กายเป็นไปตามหลักของไตรลักษณ์ ส่วนใจเป็นไปตามหลักของไตรสิกขา ต่างฝ่ายต่างทำงานไม่ก้าวก่ายกัน แต่อยู่ร่วมกันได้
การอยู่ร่วมกันของกายและใจ เปรียบเหมือนเราอาศัยในบ้านหรือใช้รถยนต์ แต่ทั้งบ้านและรถยนต์ไม่ใช่เรา
วัตถุเปรียบเหมือนบ้าน
ปรมัตถ์เปรียบเหมือนตัวเรา
อาการเปรียบเหมือนการใช้งานที่เอื้อต่อกัน
เราต้องรู้จักบริหารจัดการอาการทางกาย เปลี่ยนไตรลักษณ์ให้เป็นไตรสิกขา ถึงจะเป็นปรมัตถ์ และเมื่อเป็นปรมัตถ์ก็จะรู้ครอบคุมกันไปหมด
หลวงพ่อมหาดิเรก พุทธยานันโท (เรียบเรียงโดย วัฒนา พิมพ์บึง)
www.buddhayanando.com
f: วัดพระธาตุแสงเทียน Dynamic Meditation (Mindfulness Club) https://goo.gl/boZYm5