ถาม

(ขณะเจริญสติ) ความทุกข์ ความตึงเครียด ความทุกข์กดดันทั้งหลายจะจบสิ้นลงหรือเปล่า?

ตอบ

ยังไม่จบสิ้น เพราะว่าเรารู้ ยังไม่ได้ทำอะไรกับมัน เราเพียงรู้ เพียงเห็นความคิด เรากำลังรู้สมุฏฐานของความคิดเท่านั้น บางขณะเราหลงบ้าง คือวันหนึ่งเราจะรู้เพียงสักสิบครั้ง แต่เราไม่รู้อาจมากกว่านั้น จึงว่ามันไม่ถึงที่สุด แต่มันกำลังเริ่มเข้าไปทำลายมันแล้ว

ถาม

ก่อนหน้าจะมีที่สุด มีช่วงไหนบ้างไหมที่หลวงพ่อเกิดความสงสัยขึ้นมา และมีเครื่องหมายอะไร หรือเครื่องหมายรับประกันอะไรที่ทำให้หลวงพ่อสิ้นสงสัยว่า ไม่ใช่โมหะ โมหะไม่เหลืออยู่เลย?

ตอบ

มันต้องมีเครื่องหมาย ไม่ใช่เครื่องหมายที่เราจะมองเห็นด้วยตา เครื่องหมายที่เราเห็นด้วยตัวเราเอง เราไม่หลง เราไม่มี แต่ของที่มีอยู่แล้วมันถูกคว่ำ เราเปิดขึ้นมาได้แล้ว ของถูกเปิด เครื่องหมายไม่ได้มีอย่างที่เราจะมองเห็นได้ด้วยตา เครื่องหมายที่ข้าพเจ้ารับรองได้คือ ของชิ้นนี้มันถูกคว่ำหน้าอยู่อย่างนี้ เราจับของชิ้นนี้เปิดขึ้นได้อย่างนี้ และอุปมาอีกอย่างหนึ่ง ของอันนี้มันถูกปิดอย่างนี้ เราเปิดมัน เปิดออกให้เราเห็นอย่างนี้ อันนี้จะรู้ได้เฉพาะบุคคลที่เข้าไปในจุดนี้ จะหมดสงสัยทันที ไม่ต้องพูดถึง โทสะ โมหะ โลภะ เรื่องนี้ เรื่องโทสะ เรื่องโมหะ โลภะ มันเป็นเรื่องตื้นๆ

ที่ว่าเห็นความคิดนั้น คนส่วนมากรู้ความคิด ไม่ใช่เห็นความคิด เมื่อเรารู้ความคิด ความคิดมันพุ่งออกไป พุ่งออกไปเราก็หลงความคิด หลงความคิด ความโกรธ ความโลภ ความหลงมันเกิดขึ้นที่ตรงนี้ อันนี้สิว่าคนใดรู้ความคิดนั้น ยังมีความโกรธ ความโลภ ความหลง แต่รู้

ถาม

เห็นความคิดนั้น ที่เห็น จิตมันพูดข้างในหรือเปล่า?

ตอบ

ไม่ใช่จิตมันพูดแล้ว พอดีเห็น สมมุติให้ฟังเรารู้ความคิดเหมือนปลิงมาเกาะเรา เราดึงปลิงออกจากเนื้อเรา รู้ความคิดคือเราจับความคิด เราติดตามความคิด ถ้าเราเห็นจริงๆ แล้ว เราไม่ต้องจับปลิง เพียงเอาน้ำยากับปูน บีบใส่เนื้อเราราดปลิง ปลิงมันหลุดออกไปจากเรา นี้เป็นการพูดให้ฟัง ถ้าเรารู้จริงๆ แล้ว ใครพูดให้ฟังไม่ได้ เหมือนกับพวกเรานั่งอยู่ขณะนี้ นี่เพราะความโกรธความโลภไม่มี มีแต่ความหลงเท่านั้น เราไม่เห็นชีวิต เมื่อเราเห็นเรารู้ชีวิตเราอยู่ทุกเวลา ความโกรธ ความโลภ ความหลงเกิดขึ้นไม่ได้ นั่นแหละคือจิตใจสะอาด ตัวชีวิตของเรา มันไม่ได้สกปรก จึงบอกเครื่องหมายไม่มี คนอื่นมองไม่เห็น เรารู้เองเห็นเอง

ถาม

ตามที่หลวงพ่อได้เทศนาว่า เมื่อเราเห็นความคิด ความคิดจะหยุดคิด หยุดคิดอันนี้ผมไม่แน่ใจ ถ้าอันนี้จริงก็จะถามว่า ตอนที่เราเห็นความคิดแล้วความคิดมันหยุด เรารู้หรือไม่ว่า ความคิดอันต่อไปคืออะไร?

ตอบ

อย่าไปสนใจเรื่องความคิดต่อไปไม่ต้องสนใจ เพียงเราเห็นความคิดมันคิดแล้วมันหยุดเอง อย่าไปสนใจว่าความคิดแบบนี้มาจากไหน อย่าไปสนใจเรื่องนั้น เมื่อเราเห็นอย่างนั้น ความโกรธ ความโลภ ความหลงมันเกิดขึ้นไม่ได้