อริยชนคือคนใจละเอียด

อริยชนคือคนละเอียด

 

อะไรที่มันละเอียดมาก
ความหนาแน่นก็จะสูง
เรียกอริยชน คนละเอียด

อะไรที่มันหยาบ
ก็จะหลวมๆ ไม่แน่น
เรียกปุถุชน คนหยาบ

ปุถุชนคนทั่วไป
มักไม่ค่อยสนใจเรื่องเล็กๆ น้อยๆ
หรือรายละเอียดของชีวิตจิตใจ

ดังนั้น จิตใจของเรา
จึงไม่หนักแน่นมั่นคงเท่าที่ควร
เราชอบใช้ชีวิตแบบหลวมๆ หลงๆ
พร่ามัว และเพลิดเพลิน
ไปตามสิ่งแวดล้อม
แล้วแต่สถานการณ์จะพาไป
เรียกว่าใช้ชีวิตแบบประมาท

การฝึกสติภาวนา
เป็นการฝึกฝนสนใจ
รายละเอียดของชีวิตเพิ่มมากขึ้น

ถ้าเราฝึกการเอาใจใส่
ดูแลชีวิตด้วยความรอบคอบและถี่ถ้วน
จิตใจของเราก็จะพัฒนา
ไปสู่ความหนักแน่นมั่นคง
สูงขึ้นเรื่อยๆ

การใช้ชีวิตแบบนี้
เรียกว่า “อริยชนหรือ อริยบุคคล”
คือ คนที่มีวิถีชีวิตจิตใจละเอียดอ่อน
ประณีตวิจิตร บรรจง

การใช้ชีวิตแบบนี้
จะนำไปสู่ความมีชีวิตจิตใจ
ที่สงบเยือกเย็น

เข้าไปเกี่ยวข้องทุกๆ อย่าง
โดยใช้โยนิโสมนสิการ
คือเก็บรายละเอียดชีวิตจิตใจ
ได้กว้างขวางและลุ่มลึก

ปุถุชนคือคนหยาบ

 

จากจุดนี้ ถ้าเรามองโลก
ในแง่ของรูปธรรมหรือวัตถุ
เราจะเห็นได้ชัดเจน
ถึงวิวัฒนาการทางเทคโนโลยี
ด้านสื่อสาร
 
ถ้าเครื่องมือประเภทใด
มีรายละเอียดสูงมาก ราคาก็แพงมาก
เช่น หน้าจอโทรทัศน์
กล้องถ่ายรูปรุ่นปัจจุบัน
ความเร็วของคอมพิวเตอร์
ที่เรียกว่า RAM ที่มีความถี่สูง
หรือ Pixelสูง ภาพก็ละเอียดคมชัด
ความเร็วก็สูง
 
เป็นที่ต้องการของตลาด
และผู้บริโภคอย่างกว้างขวางมาก
ฉันใด การเอาใจใส่ในรายละเอียด
ชีวิตของตนเอง ก็เช่นกัน
 
แต่ถ้าเราใช้ชีวิตแบบหยาบๆ หลวมๆ
มันจะเป็นชีวิตที่เต็มไปด้วย
ความเร่งรีบ และเร่าร้อน
ความไม่สงบ ความวุ่นวายเดือดร้อน
ก็จะตามมาเรื่อยๆ
 
การใช้ชีวิตแบบนี้เรียกว่า “ปุถุชน”
คือ คนหนา คนหยาบ
 
สมัยปัจจุบัน โลกเจริญด้วยวัตถุนิยม
ความละเอียดอ่อนของชีวิตจริง
เริ่มลดน้อยถอยไปเรื่อยๆ
 
ความวุ่นวายเดือนร้อน
การแก่งแย่งแข่งขัน
การทำร้ายเบียดเบียนกัน
เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
 
จนในที่สุด คุณภาพชีวิตของคนตกต่ำ
จากชีวิตคนลงไปเป็นสัตว์
เป็นอสูร เปรต อสุรกาย และต่ำไปถึงนรก
เพราะไม่สนใจพัฒนารายละเอียดของชีวิต

พระพุทธยานันทภิกขุ