ถาม

วันนี้ร้อนมากเลยไปนั่งกินข้าวที่ห้างเย็นๆ คนเดียว กินเสร็จ นั่งเฉยๆ มองออกไปนอกกระจก เห็นคนเดินขวักไขว่ไปมา ใจมันนิ่งๆ สงบ เฉย จืด ซักพัก มันสว่าง โล่ง ปีติ เหมือนอยากร้องไห้ อาการอย่างนี้เคยเป็นหลายครั้งอยู่ แต่ครั้งนี้พอเป็น มันทำให้เห็นกระบวนการเกิดขึ้นชัดเจนว่า เมื่อ"รู้" "เห็น"บางอย่าง จะเกิดภาวะแจ่มชัด โล่ง สว่างไสว แล้วปีติก็ตามมา แล้วเราก็จะหลงไปกับมัน แล้วมีเรื่องอื่นๆ แทรกเข้าไป ทำให้ภาวะนั้นเลือนไป แต่คราวนี้ มันตอกย้ำให้เห็นและเข้าใจกระบวนการนี้ เข้าใจว่า มันหลง แล้วเห็น แล้วว่าง โล่ง สว่าง แล้วปีติตามมา หากเราไปอยู่กับปีติ ก็หลงต่ออีก เป็นวัฏฏะจักรค่ะ และได้รู้จัก ความสว่างโพลงนั้นว่ามันสวยงาม จะพยายามให้มองอะไรๆ โดยไม่มีความหมายอย่างนั้นเสมอ

Today the weather is very hot. So I get into the air conditioned restaurant. I look through the mirror watching many people walking busily but my mind is calm, indifferent, and plain. Then the mind is bright with rapture. I feel like I want to cry. I can see clearly the cycle of unawareness, awareness, brightness, and rapture respectively. It always happens over and over. The brightness is very beautiful. So I try to see anything indifferent as I have just seen.

ตอบ

อาการของอารมณ์เหล่านี้ เป็นอาการของสมถะ มันจะอยู่กับเราอีกนาน ถ้าเรายังติดสุขเวทนากายและจิตอยู่ อารมณ์ของสมถะมีรูปแบบที่หลากหลาย แล้วแต่เหตุปัจจัยมันพร้อมเมื่อไร ก็เกิดได้เมื่อนั้น คือยากให้เกิด มันกลับไม่เกิด ไม่อยากให้เกิด มันก็เกิดเป็นต้นเอาแน่นอนไม่ได้ ไม่เหมือนอารมณ์วิปัสสนา ที่มันแน่นอนกว่า อยากให้เกิด มันก็เกิด ไม่อยากให้เกิด มันก็ไม่เกิด

ดังนั้นอย่ายินดีในอารมณ์ใดๆมากเป็นพิเศษ เพราะมันจะแสดงออกมาในรูปของปีติ อาจจะเป็นหัวเราะ ร้องให้บ้าง เศร้าบ้าง ลิงโลดบ้าง ตามเหตุปัจจัยแวดล้อม แต่ทั้งหมดล้วนก็เป็นอุปสรรคต่อวิปัสสนาทั้งสิ้น ดังนั้นไม่ควรสร้างอารมณ์หรือบรรยากาศมาเร้าใจตัวเอง เพราะจะข้ามปีติได้ยาก

This is the aspect of samadha (concentration). It will be with you as long as you are still in mental and physical pleasure. There are many aspects of samadha (concentration) object. It is chancy to happen, depending on the readiness of causes and effects. Sometimes we want it to occur, but it does not. On contrary, we do not want it to occur, but it does. But vipassana object is assuredly, it will occur or disappear anytime we want it to be.

That is why you should not be pleased in any sense-object because it will turn to be rapture such as laughing, crying, sadness, gladness, etc., depending on causes and effects at that moment. All of these aspects are the obstacles of vipassana development. So you should not try to build up emotion or situation to stimulate your mind, otherwise you cannot step over the rapture.
—

ภาพงานรีทรีทที่วัดพุทธรังษีไมอามี่ 3-10 พค. 2014