ถาม

จิตกับความรู้สึกอันเดียวกันหรือเปล่า?

ตอบ

จิตกับความรู้สึกเป็นคนละอย่างเดียวกันคือ “จิต” เป็นคำเรียกรวมขันธ์ห้า (รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ) ส่วนความรู้สึกมีสองอย่างคือ รู้สึกทางกายเรียกว่า เวทนา ถ้ารู้สึกทางใจเรียกว่า วิญญาณ ดังนั้นความรู้สึกทั้งสองอย่างนั้น จึงเกิดจากจิตหรือขันธ์ห้าเหมือนกัน

ถาม

การควบคุมจิต เหมือนการควบคุมความคิดหรือไม่?
การควบคุมความคิด ส่งผลอย่างไรต่อจิต? (ถ้าหากการควบคุมจิตไม่เหมือนการควบคุมความคิด)

ตอบ

จิตกับความคิด เป็นคนละตัว ความคิดเกิดจากจิต เรียกว่า สังขาร (ในขันธ์ห้า ดูข้อหนึ่งประกอบด้วย) เงา (ความคิด) เกิดจากแสง (จิต) แต่เงามิใช่แสง อาศัยซึ่งกันและกันเกิดขึ้น คุณควบคุมจิตได้ แต่จะควบคุมความคิดไม่ได้ หรืออีกอุปมา จิตเหมือนระฆัง ความคิดเหมือนเสียงระฆัง คุณควบคุมการตีระฆังได้ แต่ควบคุมเสียงระฆังไม่ได้

การควบคุมความคิด ก็เหมือนคุณไล่จับเงา หรือเสียงระฆัง มันจะเกิดอะไรขึ้น คุณพอจะนึกภาพออกบ้างไหม? อาการคุณจะเป็นอย่างไร ก็เครียด มึน ปวดหัว สับสน วุ่นวายเท่านั้นแหละ จะมีอะไร