องค์ประกอบที่ทำให้การปฏิบัติได้ผลเร็ว

การเจริญสติภาวนา มิใช่เป็นเรื่องยากดังที่คิด หากมีคุณสมบัติ 5 ประการ คือ มีความรักตนเองในทางที่ถูกต้อง มีจิตใจใฝ่พิสูจน์ มีสติ สมาธิ ปัญญาปกติ และมีองค์ประกอบช่วยการปฏิบัติ ให้ได้ผลเร็วอีก 5 ประการคือ

1. ศรัทธา เชื่อว่าการภาวนาแบบนี้ เป็นเครื่องมือที่สามารถช่วยแก้ไขปัญหาชีวิตได้ทุกเรื่อง และรักที่จะแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ และมีความเชื่อมั่นอย่างไม่สงสัยว่า ความรู้ตื่นเบิกบานที่มีในกายในใจของตัวเอง คือพระพุทธเจ้าที่มีอยู่จริง
2. วิริยะ คือลงมือปฏิบัติอย่างถูกต้อง พร้อมพิสูจน์ความจริงทุกอย่างที่เกิดขึ้นในตนเองอย่างไม่ท้อถอย มีความทรหดอดทนในหัวใจเป็นเลิศ และเข้าใจในการอดทน พร้อมที่จะแลกเปลี่ยนซักถามกับคนที่มีประสบการณ์ด้านนี้มาก่อนเสมอ
3. เวทนาเบาบาง คือไม่ทรมานร่างกายโดยไม่จำเป็น แต่ถือการทรมานกิเลสทางใจเป็นหลัก แต่ไม่ใช่ทำแบบเก็บกด หรือฝืนใจแบบไม่เข้าใจ แต่ให้เข้าใจว่า ความรู้สึกไม่สบายใจที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้า ต้องได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วนและทันที ยากขนาดไหนก้ต้องแก้ อย่าปล่อยให้ฝังอยู่ในใจอย่างเนิ่นนาน
4. เป็นคนตรงไปตรงมา คืออย่าขยันหาเหตุผลเข้าข้างตัวเองหรือแก้ตัวจนเคย และไม่พยายามเป็นทนายแก้ต่างให้ความผิดพลาดของตนเองบ่อยๆ ที่สำคัญ ไม่เป็นคนมากด้วยอุบายที่เข้าข้างกิเลส แต่คิดหาอุบายเข้าทางธรรมเสมอ
5. สติสัมปชัญญะปกติ คือเป็นคนรู้จักยอมรับฟัง และเข้าใจในเหตุผลของคนอื่นได้ไม่ยาก ใช้สติในการตรวจสอบตนเอง และหมั่นทำความเข้าใจกับตนเองเสมอๆ ขยันเจริญสติทั้งนอกและในรูปแบบเป็นนิสัย จนสติมีกำลังมากพอที่จะเกิดปัญญาญาณเห็นการเกิดดับของจิตได้บ่อยๆ ในที่สุด

ตัดเสบียงความเคยชิน

 

นี่คือเงื่อนไข ซึ่งจะว่ายากก็ยาก
จะว่าง่ายก็ง่าย ขึ้นอยู่กับว่า
เรามีศรัทธาและจริงใจหรือไม่เท่านั้น

การปฏิบัติอย่างถูกต้อง
เป็นเครื่องพิสูจน์ว่า มีศรัทธาจริง
และพร้อมที่จะลด ละ เลิก
ความสะดวกสบายบางอย่าง
ที่เคยติด เคยยึด

เสริมกำลังให้สติ ด้วยการเคลื่อนไหว

 

ยกมือเคลื่อนไหว ปั่นไดนาโมสติ

แต่ก็นั้นแหละ เรื่องปฏิบัติแบบนี้ มันจะเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับกำลังศรัทธาของคุณเป็นสำคัญ โปรดจำใส่ใจไว้เสมอว่า ในโลกนี้ ไม่มีอะไรได้มาง่ายๆ โดยเฉพาะสิ่งที่ดีๆด้วยแล้ว ยิ่งใช้ความพยายามอย่างสูงยิ่ง แม้ว่าการพนัน การค้าขายสิ่งเสพติด การทำทุจริตผิดกฎหมาย เป็นต้น ดูเหมือนจะทำให้ได้มาซึ่งทรัพย์สินเงินทองโดยง่ายดาย แต่ในที่สุดสิ่งที่ได้โดยวิถีทางนั้น มันก็ทำให้ผู้เป็นเจ้าของนั้น ต้องประสบความวิบัติวินาศ ไปถึงเจ็ดชั่วโคตร และต้องไปเสวยวิบากอยู่ในอบายภูมิอีกนานเท่านาน วิบากกรรมมันเอาคืนอย่างสยดสยองและยาวนาน คนดีมีสติปัญญาปกติ จะไม่มีใครคิดแตะต้องเรื่องนี้ อย่าว่าแต่จะลงมือทำเลย ไม่กล้าแม้แต่จะคิด คนที่คิดทำเรื่องนี้ ส่วนใหญ่จิตใจเขาได้กลายเป็นสัตว์นรกไปแล้ว แต่ที่ร้ายกว่าสัตว์มากๆ ก็คือมันทำให้คนทั้งโลกเดือดร้อนโดยทั่วหน้า อย่าว่าแต่พ่อแม่หรือญาติพี่น้องของเขาเท่านั้น ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของคนดีมีสติปัญญาทั้งหลาย ต้องช่วยกันแผ่เมตตากรุณากับเรื่องนี้ให้มาก คือต้องสร้างสรรค์กิจกรรมต่างๆ เกี่ยวกับการป้องกันเรื่องนี้อย่างกว้างขวางต่อเนื่องเลยทีเดียว

พระพุทธยานันทภิกขุ