อาศัยกัลยาณมิตร
จะช่วยให้เราเดินทางลัด
ได้อย่างปลอดภัย
แต่เบื้องต้น
เราต้องพิสูจน์กัลยาณมิตรให้ถูกต้อง
ให้เข้าใจชัดเจนก่อนหลักง่ายๆ ก็คือ
กัลยาณมิตรที่แท้จริงนั้น
จะสามารถตอบข้อสงสัย
ที่เราชักถามได้ทุกอย่าง
เกี่ยวกับการดับเหตุแห่งทุกข์
ในทุกๆ ประเด็น
และเป็นแบบอย่าง
ที่ดีงามและถูกต้องให้เราได้เสมอและที่สำคัญกัลยาณมิตรที่ถูกต้อง
มักจะชี้นำให้เราได้พบกับ
กัลยาณสหายอีกมากมาย
ไม่จำกัดขอบเขต
ในการแสวงหาความรู้และประสบการณ์ที่ถูกต้อง
และจะนำเราไปพบกับ
กัลยาณสัมปะวังกะตา
คือได้พบกับสิ่งแวดล้อม
ที่เอื้อต่อความก้าวหน้าในการภาวนาองค์ประกอบที่ ๒ คือโยนิโสมนสิการ
ได้แก่ความแยบคาย
ตรงนี้เราจะต้องลงมือพิสูจน์
ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา
ของตนเอง
จนกว่าจะเข้าใจรูปนาม
ให้ชัดตามความจริงผลของการได้พบ
กับกัลยาณมิตรที่ถูกต้องนั้น
จะต้องทำให้เราเกิดแรงจูงใจอย่างสูง
ที่จะทำตามองค์คุณของการภาวนา
ทั้ง ๕ ประการนี้จนประสบผลสำเร็จ
ระดับใดระดับหนึ่งจนได้

ตนคือที่พึ่งแห่งตน

โยนิโสมนสิการ
มิใช่เรื่องที่ต้องอาศัย
คำอธิบายจากผู้อื่น
แต่เป็นเรื่องที่ต้อง
ลงมือทำด้วยตนเอง

ผลจะออกมาอย่างไรนั้น
เป็นเครื่องพิสูจน์
ระดับสติปัญญาของเราเอง
เราจะไปโทษกัลยาณมิตร
ทั้งหมดไม่ได้

สติปัญญาของเราเอง
ต้องเป็นองค์ประกอบสำคัญ
ไม่แพ้กับหลักของกัลยาณมิตร

เชิญท่านผู้กล้าหาญ
หาทางพิสูจน์กันต่อไป
เพราะสิ่งที่ดีที่สุดมิใช่เกิดขึ้นง่ายๆ
ต้องอาศัยความเพียรที่เชื่อมั่น จริงจัง
ตั้งใจ ต่อเนื่อง และถูกต้องเท่านั้น
จึงจะประสบผลสำเร็จ
ที่สมบูรณและครบถ้วนได้

ขอให้ทุกท่านผู้แสวงหาธรรม
ด้วยใจที่บริสุทธิ์
จงประสบผลสำเร็จด้วยเทอญ

พระพุทธยานันทภิกขุ