คนทำสมถกรรมฐานนั้นชอบนั่งให้สงบ
และคิดว่าตัวเองได้ทำวิปัสสนา
เมื่อนั่งสงบจิตสงบใจแล้ว
ก็มาพิจารณาอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

อันนั้นมันเป็นการพิจารณานึกคิดเอาเอง
ไม่ใช่สัญญาที่กล่าวถึง
เป็นสัญญาจากการศึกษาเล่าเรียน
จากการอ่าน การฟัง

สัญญาอย่างนั้นไม่สามารถจะทำให้
ญาณวิปัสสนาเกิดขึ้นมาได้
เพราะเกิดจากการพิจารณาเอาเอง

ฉะนั้นการทำความรู้สึกนี่แหละ
มันจะทำให้ญาณปัญญาเกิดขึ้น
ทำให้ปัญญารอบรู้ รู้ลึกมากขึ้น

พลิกมือก็รู้ คว่ำมือก็รู้
เอียงซ้ายก็รู้ เอียงขวาก็รู้
ก้มก็รู้ เงยก็รู้ กะพริบตาก็รู้
ตาเหลือบซ้ายแลขวาก็รู้
กลืนน้ำลายเข้าไปในลำคอก็รู้
จิตใจมันนึกมันคิดก็รู้

จึงไม่ต้องนั่งเงียบๆ
ตามีหน้าที่ดู หูมีหน้าที่ฟัง
จมูกมีหน้าที่ดมกลิ่น เหม็นหอม
ลิ้นมีหน้าที่รู้รส เปรี้ยวหวาน มัน เค็ม
กายของเรามีหน้าที่สัมผัส เย็น ร้อน อ่อน แข็ง

จิตใจมีหน้าที่คิดนึก
ญาณเข้าไปรู้ความคิด
เพราะสัญญามันเข้าไปรู้แล้ว
กายเคลื่อนไหวโดยวิธีใดก็รู้
จิตใจมันนึกมันคิดก็รู้

การรู้จิตใจที่มันนึกมันคิดนี่แหละ
เขาเรียกว่า นามรูป

รูปของความคิดคือ
เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
มันไม่มีรูปจริง
เรียกว่านามรูป มันคิดขึ้นมา

หลวงพ่อเทียน จิตตสุโภ